کواترو سینگاس منطقه ای در شمال مکزیک است که به خاطر داشتن برخی ویژگی های خاص و نیز مرداب بزرگی که زیستگاه برخی از انواع نادر باکتری هاست در دنیا منحصر به فرد است.

 

آب و دمای زیاد در میلیون ها سال پیش سبب شکل گیری صخره هایی از جنس سنگ گچ در کواترو سینگاس گردید. جالب اینجاست که تصاویر گرفته شده توسط مریخ نورد کیوریسیتی از برخی قسمت های مریخ نشان دهنده شباهتی شگفت انگیز بین این دو منطقه روی مریخ و روی زمین است. همین امر گروهی از پژوهشگران را به فکر بررسی جدی تر حیات باکتری ها در این منطقه غیرقابل سکونت از مکزیک انداخت.

 

وجود ترکیبات گوگردی حاصل از گذاره های آتشفشانی و مواد معدنی موجود در بستر دریا (کربنات ها و مولکول هایی دارای منیزیم) برای شکل گیری سنگ گچ ضروری است. میلیون ها سال قبل در این منطقه زمین گدازه زیر بستر دریا بسیار فعال بود. در واقع همین فعالیت شدید گدازه های زیر بستر دریا سبب جابه جایی قاره ای در دوره ژوراسیک شده بود. حدود ۲۰۰ میلیون سال قبل بود که ابر قاره «پانجه آ» دچار گسستگی شد و قسمتی از آن به سمت شمال کره زمین حرکت کرد و به این شکل قاره ها در مکان کنونی خود قرار گرفتند.

 

اما در مورد مریخ اوضاع متفاوت است. دانشمندان نتوانسته اند حرکت تکتونیک را در پوسته این سیاره شناسایی کنند. با این حال بر این باورند که احتمالا یک شهاب سنگ بسیار بزرگ سبب ایجاد شکاف در دریای موجود در سطح مریخ شده است. این که در بخشی از این سیاره سنگ گچ پیدا شده، نشان می دهد که در گذشته آب موجود روی سطح این سیاره سرشار از مواد معدنی بوده و به خاطر برخورد شهاب سنگی بزرگ و ایجاد شکاف در دریای موجود در سطح مریخ، گوگرد نیز شکل گرفته است.

 

پیدا کردن مکانی در روی زمین که شباهت به محیط های فضایی ازجمله سطح مریخ داشته باشد به هیچ وجه کار ساده ای نیست، اما کواترو سینگاس در این میان یک استثناست. همین امر زیست شناسان فضایی را به فکر بررسی زندگی باکتری های این مرداب و ساختار ژنتیکی آنها انداخت.

 

باکتری های مرداب کواترو سینگاس

 

توانایی زیاد این باکتری ها برای انطباق با محیط خشن این منطقه موجب شگفتی دانشمندان شد. همچنین یافته های حاصل از این بررسی ها نشان داد که دو گروه اصلی از باکتری ها در این مرداب حضور دارند. گروه اول که باکتری های «سبز» هستند و توانسته اند خود را با کمبود نیتروژن وفق دهند.

 

گروه دوم باکتری های «قرمز» هستند که از باکتری سودوموناس (Pseudomonas) و نیز میکروارگانیزم هایی که می توانند بدون فسفر زندگی کنند به وجود آمده اند. همچنین گروهی دیگر از باکتری ها وجود دارند که آبی بوده و درلایه های زیرین زندگی می کنند که البته تعدادشان از این دو گروه کمتر است.

 

بررسی نحوه استفاده این باکتری ها از فسفر می تواند به درک بهتر وضع حیات در سیارات دیگر که در آنها چندان خبری از فسفر و سایر مواد معدنی نیست کمک کند. نکته جالبی که در مورد حیات باکتری ها وجود دارد این است که این موجودات توانسته اند پس از بسیاری از تحولات مهم در حیات زمین ازجمله انقراض دایناسورها و بسیاری از موجودات آبزی دوران کهن همچنان به حیات خود ادامه دهند، اما تنها چیزی که نمی توانند خود را با آن وفق دهند نبود آب است. بی شک پژوهش های بیشتر در مورد باکتری های مرداب کواترو سینگاس می تواند به بشر برای درک راز حیات در سیارات دیگر کمک کند.

marsdaily

مترجم: صالح سپهری‌فر