فصل، فصل رونق گردشگری در جنوب ایران است بویژه در خلیج فارس؛ خلیج زیبایی که نگهداری از نامش برای ما بسیار مهم است.

متاسفانه همان طور که آلودگی های محیطی در سراسر ایران بیداد می کند و تقریبا تمامی درخت ها، بوته ها، رودها، دریاچه ها و حتی دشت ها و کویرمان غرق در زباله و پلاستیک شده، خلیج فارس زیبا و جزایر دوست داشتنی آن نیز دچار این آلودگی ها شده است. انگشت اتهام نیز به سوی تک تک ماست. مایی که چه به عنوان ساکن و چه به عنوان گردشگر در حفظ و نگهداری طبیعت و محیط زیستمان کوشا نبودیم و زباله های خود را در سراسر این ملک زیبا پراکنده کردیم. در میان زباله ها، پلاستیک ها همچون هیولایی مخوف گریبانگیر محیط زیست شده است. زمانی که جلبک های دریایی به دور این پلاستیک های تجزیه ناپذیر و جان سخت می پیچند برای لاک پشت هایی که در خلیج فارس و جزایر آن زندگی می کنند قابل تشخیص نیستند. در نتیجه، این زباله ها را به جای غذا می خورند و خفه می شوند.

اهمیت لاک پشت ها در اکوسیستم دریایی

لاک پشت های دریایی موجوداتی هستند که از ۲۰۰ میلیون سال پیش تاکنون زندگی می کنند. این موجودات از حلقه های مهم زنجیره حیات هستند که بدون آنها اکوسیستم دریا با خطری جدی مواجه می شود. لاک پشت ها با تغذیه از علف های دریایی و جلبک های موجود بر سطح مرجان ها باعث توسعه و سلامت پهنه های علفی دریا و ادامه حیات آنها می شوند که این عمل باعث حفظ زیستگاه هزاران گونه آبزی و ماهی می شود که برای ادامه زندگی به مرجان ها وابسته اند و منبع تغذیه ای مهمی برای انسان ها محسوب می شوند. لاک پشت های دریایی جزو فهرست قرمز اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی (IUCN) ، عهدنامه تجارت گونه های گیاهی و جانوری در خطر انقراض (CITES) و عهدنامه گونه های مهاجر (CMS) هستند.

خطرهایی که در کمین لاک پشت های دریایی است

از هشت گونه لاک پشت دریایی موجود در جهان، پنج گونه آن در خلیج فارس زندگی می کند. لاک پشت عقابی و سبز از آشناترین آنها در خلیج فارس و جزایر آن است. بزرگ ترین لاک پشت دنیا با طول ۱۷۰ سانتی متر و وزنی معادل۶۰۰ کیلوگرم که به لاک پشت چرمی معروف است نیز در خلیج فارس زیست می کند. از وقتی یک لاک پشت ماده برای تخمگذاری به ساحل می آید ، تا زمان خروج نوزادان از تخم و رسیدن به دریا خطرهای متعددی آنها را تهدید می کند. از مهم ترین عوامل تهدیدکننده نسل لاک پشت ها می توان به جمع آوری تخم ها و شکار لاک پشت بالغ توسط افراد سودجو و ناآگاه برای مصارف غذایی، گیر افتادن در تورهای صیادی و خفه شدن آنها بر اثر بلعیدن زباله هایی نظیر کیسه های پلاستیکی و برخورد با قایق های تندرو اشاره کرد. تمامی این تهدیدها نتیجه مستقیم فعالیت های انسانی است.

آلودگی های محیطی

آلودگی دریا توسط پلاستیک ها، لوازم ماهیگیری مستعمل، مواد نفتی و سایر زباله ها به طور مستقیم بر لاک پشت های دریایی اثرگذار است. وجود زباله های مختلف همچون تورهای صیادی کهنه، نایلون ها و... در سواحل نیز مانع رسیدن نوزاد لاک پشت به دریا و مرگ آنها می شود.

همچنین آلاینده های شیمیایی می توانند باعث ضعیف شدن سیستم ایمنی لاک پشت ها و مستعد شدن آنها در برابر انواع بیماری ها شوند. وجود آلودگی های نوری و نورهای مصنوعی در سواحل، نظیر چراغ های روشنایی و نور خودروها، با ایجاد اختلال در رفتارهای لانه سازی لاک پشت های بالغ و جهت یابی نوزادان باعث مرگ آنها می شود. این نورها سبب می شود نوزاد لاک پشت پس از خروج از تخم راه را گم کند و هیچ گاه به دریا نرسد که این مساله موجب مرگ حتمی نوزاد می شود.

پاکسازی جزیره فارور کوچک

تعدادی از فعالان محیط زیست با کمک سازمان منطقه آزاد کیش به مناسبت هفته گردشگری و کرامت گردشگر به پاکسازی جزیره فارور کوچک اقدام کردند. در این حرکت فرهنگی، ۵۰ فعال محیط زیست با استفاده از چهار قایق و یک کشتی به این جزیره غیرمسکونی عزیمت کردند.

جزیره فارور کوچک با مساحت یک و نیم کیلومترمربع در ۶۱ کیلومتری جزیره کیش واقع شده است. این جزیره به علت موقعیت اقلیمی و استقرار در مسیر مهاجرت پرندگان دریایی، زیستگاه گونه های متنوع پرندگان مهاجر و بومی محسوب می شود. متاسفانه به رغم غیرمسکونی بودن جزیره فارور کوچک به دلیل نزدیکی به جزیره کیش، زباله های بی شماری که توسط گردشگران و ساکنان جزیره کیش در آب و سواحل ریخته می شود، توسط جریان آب به حریم این جزیره و سواحلش وارد شده و تهدیدی جدی برای انواع جانوران بومی و مهاجر آن محسوب می شود. شایسته است اکنون که فصل گردشگری و سفر به سواحل و جزایر جنوبی کشورمان آغاز شده است، هنگام سفر و گردش در این مقاصد همچون گردشگری مسئول عمل کرده و در پاکیزه نگه داشتن محیط زیست آن تلاش کنیم تا بتوانیم علاوه بر حفظ این مقاصد زیبای گردشگری برای آیندگان، از مرگ جانداران بومی و مهاجر موجود در این مناطق که بسیاری از آنان نادر و گاه در معرض خطر انقراض هستند، جلوگیری کنیم.